Anna Freud: Ego i mechanizmy obronne

Anna Freud: Ego i mechanizmy obronne

W książce Ego i mechanizmy obronne Anna Freud, córka Zygmunta Freuda, daje pierwszy metodyczny wykład na temat mechanizmów obronnych, odkrytych przez jej ojca, lecz nigdy nie ujętych przez niego w jasno wyłożony, spójny system.

Warto zwrócić uwagę na tytuł książki, w którym zasugerowane jest jedno z kluczowych ustaleń psychoanalizy freudowskiej, ujmującej mechanizmy obronne jako istotę funkcjonowania ego. Cokolwiek rzecz upraszczając, można powiedzieć, że większość podstawowych zjawisk psychicznych zachodzących w ego służy jego obronie. Z tej perspektywy ego to po prostu wiązka mechanizmów obronnych, za pomocą których nie tylko chroni się ono przed światem, ale też przez to uzyskuje swoją psychiczną konstytucję.    

Do dziesięciu wymienionych przez Zygmunta Freuda mechanizmów obronnych Anna Freud dodaje dwa własne: identyfikację z agresorem i altruistyczne wyrzeczenie, które są jej autorskimi koncepcjami i stanowią jej znaczący wkład w teorię psychoanalityczną.

Książkę Ego i mechanizmy obronne poprzedza fachowy wstęp Małgorzaty Ojrzyńskiej, który stanowi świetne, przystępne wprowadzenie do tytułowego zagadnienia.

Grzegorz Tomicki

W Ego i mechanizmy obronne do dziesięciu znanych wówczas mechanizmów obronnych: wyparcia, reakcji upozorowanej, projekcji, introjekcji, regresji, sublimacji, izolacji emocjonalnej, anulowania, odwrócenia i zwrócenia przeciwko sobie – dodała dwa nowe, „będące jej oryginalnym wkładem do teorii, oba klasyczne już dziś w psychologii ego”. Były to: „identyfikacja z agresorem” oraz „altruistyczne wyrzeczenie”. Anna Freud, choć pozostała wierna koncepcjom ojca i nie odrzuciła teorii popędów, jednak przypisała im nieco mniejsze znaczenie w rozwoju akcentując jednocześnie wagę struktury ego w umyśle człowieka. Ponieważ, zgodnie z definicją struktura ta pośredniczy między światem zewnętrznym a wewnętrzną rzeczywistością człowieka – zainteresowanie, jakim obdarzono ego, umożliwiło dalsze poszukiwania uwarunkowań rozwoju psychicznego, tym razem natury społecznej i konstytucjonalnej.

Małgorzata Ojrzyńska

Ego pozostaje w konflikcie nie tylko z pochodnymi id usiłującymi osiągnąć zaspokojenie. Nie mniej energicznie i aktywnie broni się ono przed uczuciami, jakie towarzyszą impulsom popędowym. Z chwilą odrzucenia żądań id pierwszym zadaniem ego jest „zawarcie ugody” z uczuciami. Pragnieniom seksualnym towarzyszą: miłość, tęsknota, zazdrość, upokorzenie, ból i żałoba. Impulsom agresywnym – nienawiść, złość i wściekłość. Jeżeli pragnienia popędowe, którym te uczucia towarzyszą, zostaną usunięte, same uczucia też muszą ulec przemianie. Kiedy pojawia się przekształcenie uczucia (w ramach leczenia analitycznego lub poza nim), oznacza to, że właśnie zadziałało ego.

Anna Freud

Autorka: Anna Freud
Tytuł: Ego i mechanizmy obronne
Tytuł oryginału: The Ego and the Mechanisms of Defence
Przekład: Małgorzata Ojrzyńska
Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN
Miejsce i data wydania: Warszawa 2024
Wymiary: 205x143x10mm
Liczba stron: 144
ISBN: 9788301143404

Gdzie kupić?