Gustaw Le Bon: Psychologia tłumu

Gustaw Le Bon: Psychologia tłumu

Psychologia tłumu Gustave’a Le Bona to pierwsze głośne dzieło z zakresu psychologii społecznej. Książka francuskiego autora, choć napisana jeszcze w dziewiętnastym stuleciu, robi wrażenie do dziś. Może nawet zwłaszcza dziś, jako że jej naczelne tezy mogą obecnie niepokoić bardziej niż kiedykolwiek. Dlaczego? Można powiedzieć, że Le Bon przewidział i zdiagnozował takie koszmarne zjawiska jak obie wojny światowe, ideologiczne szaleństwa i ludobójstwo, zanim jeszcze miały miejsce. Czyżby minęło sto lat z okładem, a niczego się jako ludzie nie nauczyliśmy? Wydaje się wręcz, że Psychologia tłumu opisuje właśnie nasze czasy i naszą przyszłość. Niestety.

Dr Grzegorz Tomicki

Całokształt wspólnych cech jednostek danego narodu, wynikających z wpływów środowiska i z dziedziczności, stanowi duszę rasy. Cechy te są dziedziczne, a zatem niezwykle stałe. Gdy jednak pewna ilość ludzi, ulegając pewnym wpływom, chwilowo się zespoli, wtedy obok ich cech dziedzicznych występują na jaw nowe cechy, nieraz mocno odmienne od cech rasy. Ich całokształt tworzy duszę zbiorową, potężną, lecz krótkotrwałą. W dziejach narodów tłumy odgrywały zawsze niepoślednią rolę; nie była ona nigdy jednak tak brzemienna w skutki jak w obecnej epoce. Charakterystycznym rysem obecnego wieku jest górowanie nieświadomej działalności tłumu nad świadomą działalnością jednostek.

Istotne przewroty w dziejach ludzkości nie odbywały się ani gwałtownie, ani nie potrafią przykuć naszej uwagi swą wielkością. Decydujące bowiem zmiany, dzięki którym odnawiają się cywilizacje, zachodzą w ideach, pojęciach i wierzeniach. Najbardziej rzucające się w oczy wydarzenia historyczne to tylko dostępne dla badacza skutki niewidocznych zmian w sposobie myślenia ludów.

Obecnie, kiedy chwieją się, giną nasze odwieczne poglądy, kiedy usuwane są dotychczasowe podpory życia społecznego, urok potęgi tłumu wciąż rośnie i nic mu nie grozi. Nadchodzące stulecie będzie zatem erą tłumów.

Tłum nie posiada wielkiej zdolności rozumowania; posiada w zamian wielką zdolność do działania, którą potęguje jego obecna organizacja.

Gustaw Le Bon, Psychologia tłumu

Autor: Gustaw Le Bon
Tytuł: Psychologia tłumu
Tytuł oryginału: Psychologie des foules
Tłumaczenie: Bolesław Kaprocki
Wydawnictwo: Antyk – Marek Derewiecki
Miejsce i data wydania: Kęty 2004
Liczba stron: 96
ISBN: 8389637162

Gustave Le Bon (1841-1931) – francuski socjolog i psycholog. Le Bon i Gabriel Tarde uznawani są za inicjatorów psychologii społecznej i głównych przedstawicieli psychologizmu w socjologii. Le Bon po ukończeniu studiów lekarskich i uzyskaniu stopnia doktora medycyny został wysłany przez rząd francuski do Indii (1884) w celu zbadania zabytków archeologicznych, następnie podróżował po Europie, Afryce Północnej i Azji; był inicjatorem i wydawcą serii „Bibliotheque de Philosophie scientifique”. Główną dziedziną zainteresowań Le Bona była psychologia społeczna, a zwłaszcza psychologia tłumu i zbiorowości, ale interesował się także anatomią, fizjologią, antropologią, fizyką, chemią, etnopsychologią i historią cywilizacji, etnografią, archeologią i paleografią oraz teorią wychowania i psychologią wychowawczą.