PZC

Rezyliencja (resilience)

Rezyliencja – zdolność układu nerwowego do przechodzenia bez wysiłku od wzorców łączności do wzorców ochrony i z powrotem. DZJ 95.

Rezyliencja – zdolność adaptacji do zmian zachodzących w naszym otoczeniu. Ma na celu ułatwić radzenie sobie ze stresem, trudnościami i przeciwnościami losu. Rezyliencja wspiera w nas poczucie gotowości na niespodziewane zdarzenia. Pomaga przygotować i oswoić się z tym co nieznane, nieoczekiwane. Rezyliencja oznacza odporność psychiczną, związaną przede wszystkim z dbałością o wellbeing i dobrostan wewnętrzny w obliczu wyzwań oraz zdolność do szybkiej regeneracji w sytuacji kryzysu. gromar.eu Keep Reading →

Homeostaza

Homeostaza – skłonność organizmu do utrzymywania równowagi biologicznej, zwłaszcza w odniesieniu do składników odżywczych, wody i temperatury. PKK II 65.

Homeostaza oznacza równowagę organizmu. Słowo to wywodzi się z języka greckiego od wyrazów homois, czyli równy, oraz stasis, które oznacza trwały. Homeostaza polega na zachowaniu równowagi wewnętrznego środowiska ludzkiego organizmu, w odniesieniu do warunków zewnętrznych. Te bowiem nie sprzyjają przeżyciu – dlatego właśnie człowiek odgrodzony jest od ich wpływu przez skórę, płuca, nerki i przewód pokarmowy. Ponadto, homeostaza polega na funkcjonowaniu w otoczeniu przy zużywaniu jak najmniejszej wymaganej ilości energii. Jest ona także odpowiedzialna za zaopatrywanie ludzkiego organizmu w potrzebne do życia składniki odżywcze, takie jak witaminy, minerały, pierwiastki, kwasy tłuszczowe i aminokwasy. Keep Reading →

Nerw błędny

Nerw błędny nie jest pojedynczym nerwem, lecz wiązką nerwów, która ma początek w pniu mózgu i rozchodzi się po całym ciele, wpływając po drodze na pracę wielu różnych narządów. Przymiotnik „błędny” bierze się stąd, że łacińska nazwa nerwu to vagus, czyli „wędrowiec”, ponieważ jest najdłuższym nerwem czaszkowym i „wędruje” po całym ciele, łącząc się z bardzo wieloma miejscami, a zatem jest to nazwa jak najbardziej odpowiednia. DZJ 31.

Nerw błędny. Błędny? W sensie, że coś z nim jest nie tak? Nie. chodzi o dziesiąty nerw czaszkowy – nasz hamulec, który spowalnia, uspokaja i zapewnia bezpieczeństwo ciału i umysłowi. Długi nerw „błądzący” (vagus po łacinie oznacza „błądzący”) zaczyna się w dolnej części czaszki i przechodzi przez tułów w części piersiowej i brzusznej. LON 167. Keep Reading →

Autonomiczny układ nerwowy

Autonomiczny układ nerwowy – część obwodowego układu nerwowego, która przesyła informacje między ośrodkowym układem nerwowym a organami wewnętrznymi i gruczołami. PKK I 115.

Obwodowy układ nerwowy – wszystkie części układu nerwowego leżące poza ośrodkowym układem nerwowym. Obwodowy układ nerwowy dzieli się na autonomiczny i somatyczny układ nerwowy. PKK I 114.

Sympatyczny układ nerwowy – część autonomicznego układu nerwowego, wysyłająca do organów wewnętrznych i gruczołów informacje, które pomagają nam reagować w sytuacjach stresowych i nagłych. PKK I 116. Keep Reading →

Hierarchia autonomiczna

Autonomiczny układ nerwowy możemy nazwać automatycznym układem nerwowym, ponieważ bierze na siebie podstawowe obowiązki dotyczące podtrzymania funkcji życiowych organizmu (oddychanie, pracę serca, trawienie itp.), nie angażując naszej uwagi. Wspaniałą cechą dotyczącą tego układu jest nie tylko to, że funkcjonuje autonomicznie i zgodnie z zaprogramowanymi ustawieniami, ale także to, że wykorzystując twierdzenia teorii poliwagalnej, możemy regulować jego działanie. W tym celu musimy zrozumieć trzy główne zasady tej teorii:
1) Hierarchia autonomiczna: autonomiczny układ nerwowy tworzą trzy składowe działające w określonej kolejności, którym towarzyszą z góry ustalone szlaki.
2) Neurocepcja: autonomiczny układ nerwowy ma wbudowany system nadzoru, który zwraca uwagę na wzkaźniki bezpieczeństwa i sygnały informujące o zbliżającym się zagrożeniu.
3) Koregulacja: niezbędnym składnikiem naszego dobrostanu są chwile bezpiecznego łączenia się z innymi. DZJ 20-21. Keep Reading →

Imperatyw biologiczny

Przychodzimy na świat zaprogramowani do łączności z innymi. Wraz z pierwszym oddechem budzi się w nas trwające całe życie dążenie do tego, by czuć się bezpiecznie w swoim ciele, w naszym otoczeniu i w relacjach z innymi. Jak często mówił mi o tym mój kolega Stephen Porges, nasza tęsknota nie polega na tym, by po prostu czuć się bezpiecznie, ale by czuć się bezpiecznie w ramionach drugiej osoby. Koregulacja to tak zwany imperatyw biologiczny, co oznacza, że bez niej nie mamy szans na przetrwanie. Rodzimy się z potrzebą akceptacji i przyjęcia nas przez innych i ta zasadnicza potrzeba trwa w nas przez całe życie. DZJ 55. Keep Reading →

Deb Dana: Zakotwiczeni. Jak oswoić układ nerwowy dzięki teorii poliwagalnej

W książce Zakotwiczeni. Jak oswoić układ nerwowy dzięki teorii poliwagalnej Deb Dana – psychoterapeutka specjalizująca się w wykorzystaniu wymienionej w podtytule teorii – skupia się na wytwarzaniu zdolności człowieka do regeneracji po urazach psychicznych. Inaczej mówiąc, celem autorki jest wspieranie czytelników w zapobieganiu negatywnym skutkom stresu, co fachowo nazywa się rezyliencją (z łac. resilire – odbić z powrotem, sprężyście odbić się).

Za naukową, empirycznie sprawdzoną podstawę, pozwalającą osiągnąć pozytywne skutki na tym polu posłużyła jej teoria poliwagalna, której nieustannie rosnącą pozycję – zarówno w świecie naukowym, jak i terapeutycznym – obserwujemy co najmniej od kilkunastu już lat. Jak to ujmuje twórca tej teorii Stephen W. Porges, Deb Dana „uczy czytelnika umiejętności bezpiecznego powrotu do swojego ciała”. Umiejętność ta z kolei przyczynia się do wykształcenia się bardziej odpornego układu nerwowego, wspierającego zarówno zdrowie psychiczne, jak i fizyczne. Keep Reading →

Molly Millwood: Macierzyństwo bywa trudne. Jak zadbać o siebie i związek, gdy na świat przychodzi dziecko

Bycie matką to cudowna rzecz, ale też niełatwe wyzwanie. Nikogo chyba nie trzeba o tym przekonywać, zwłaszcza w dzisiejszych czasach. Jak reagować na problemy, które pojawiają się, gdy na świat przychodzi dziecko? W książce Macierzyństwo bywa trudne Molly Millwood – doktor psychologii klinicznej i doświadczona terapeutka – prezentuje praktyczne strategie radzenia sobie z rozmaitymi dylematami, związanymi z macierzyństwem: z poczuciem utraty dawnego życia, przytłoczenia rolą matki, znużenia monotonią obowiązków czy z kryzysem romantycznego związku. Bycie matką to wspaniały dar. Codzienne problemy nie muszą być przeszkodą w czerpaniu z niego radości. Istnieją sprawdzone sposoby na ich uniknięcie lub przezwyciężenie. Znajdziecie je w tej książce. Keep Reading →

Karl Pillemer: Rozłam w rodzinie. Jak uzdrowić relacje z bliskimi

Wiele osób doznaje w swym życiu rozmaitych cierpień – często niezwykle dotkliwych – spowodowanych poważnymi konfliktami rodzinnymi. Uznany socjolog rodziny i profesor rozwoju społecznego Karl Pillemer wykorzystał doświadczenie i wiedzę tych osób, aby opracować fachowe strategie zaradcze. W książce „Rozłam w rodzinie. Jak uzdrowić relacje z bliskimi” dostarcza nowych spostrzeżeń, danych, technik i praktycznych wskazówek, dzięki którym można przezwyciężać poważne rozłamy w rodzinie, czyli przebyć drogę – jak brzmi tytuł jednego z rozdziałów – od ochłodzenia stosunków do pojednania. Keep Reading →