Jednym z kluczowych obwodów błędnych jest hamulec wagalny. Wychodzi on z pnia mózgu i łącząc się z węzłem zatokowo-przedsionkowym serca – czyli naturalnym rozrusznikiem serca – reguluje tętno. Hamulec wagalny spowalnia rytm pracy serca do zdrowej liczby uderzeń na minutę (między sześćdziesiąt a osiemdziesiąt). Bez jego regulującego wpływu serce biłoby niebezpiecznie szybko. Termin „hamulec” odnosi się do sposobu działania tego obwodu. Podobnie jak wszystkie skuteczne mechanizmy hamujące, także hamulec wagalny może spowolnić i przyspieszyć akcję serca, dostarczając odpowiednia ilość energii po to, byśmy mogli w każdej chwili właściwie funkcjonować. Keep Reading →
Hierarchia autonomiczna
Autonomiczny układ nerwowy możemy nazwać automatycznym układem nerwowym, ponieważ bierze na siebie podstawowe obowiązki dotyczące podtrzymania funkcji życiowych organizmu (oddychanie, pracę serca, trawienie itp.), nie angażując naszej uwagi. Wspaniałą cechą dotyczącą tego układu jest nie tylko to, że funkcjonuje autonomicznie i zgodnie z zaprogramowanymi ustawieniami, ale także to, że wykorzystując twierdzenia teorii poliwagalnej, możemy regulować jego działanie. W tym celu musimy zrozumieć trzy główne zasady tej teorii:
1) Hierarchia autonomiczna: autonomiczny układ nerwowy tworzą trzy składowe działające w określonej kolejności, którym towarzyszą z góry ustalone szlaki.
2) Neurocepcja: autonomiczny układ nerwowy ma wbudowany system nadzoru, który zwraca uwagę na wzkaźniki bezpieczeństwa i sygnały informujące o zbliżającym się zagrożeniu.
3) Koregulacja: niezbędnym składnikiem naszego dobrostanu są chwile bezpiecznego łączenia się z innymi. DZJ 20-21. Keep Reading →
Imperatyw biologiczny
Przychodzimy na świat zaprogramowani do łączności z innymi. Wraz z pierwszym oddechem budzi się w nas trwające całe życie dążenie do tego, by czuć się bezpiecznie w swoim ciele, w naszym otoczeniu i w relacjach z innymi. Jak często mówił mi o tym mój kolega Stephen Porges, nasza tęsknota nie polega na tym, by po prostu czuć się bezpiecznie, ale by czuć się bezpiecznie w ramionach drugiej osoby. Koregulacja to tak zwany imperatyw biologiczny, co oznacza, że bez niej nie mamy szans na przetrwanie. Rodzimy się z potrzebą akceptacji i przyjęcia nas przez innych i ta zasadnicza potrzeba trwa w nas przez całe życie. DZJ 55. Keep Reading →
Obwinianie ofiary (blaming the victim)
Obwinianie ofiary (blaming the victim) – skłonność do obwiniania ludzi (przez dokonywanie atrybucji dyspozycyjnych) za to, że są prześladowani, motywowana zwykle pragnieniem, by widzieć świat jako miejsce, gdzie panuje sprawiedliwość. ACI 420. Keep Reading →
Miłość romantyczna (romantic love)
Miłość romantyczna (romantic love) – według Roberta Sternberga, połączenie namiętności i bliskości. ACI 420. Keep Reading →
Paranoja (paranoia)
Paranoja (paranoia) – inaczej zaburzenie urojeniowe albo, w znaczeniu bardziej ogólnym, każde zaburzenie psychiczne charakteryzujące się urojeniami, w tym osobowość paranoiczna, schizofrenia paranoidalna czy zaburzenie psychotyczne indukowane. CS 505. Keep Reading →
Autonomiczny układ nerwowy
Autonomiczny układ nerwowy – część obwodowego układu nerwowego, która przesyła informacje między ośrodkowym układem nerwowym a organami wewnętrznymi i gruczołami. PKK I 115.
Obwodowy układ nerwowy – wszystkie części układu nerwowego leżące poza ośrodkowym układem nerwowym. Obwodowy układ nerwowy dzieli się na autonomiczny i somatyczny układ nerwowy. PKK I 114.
Sympatyczny układ nerwowy – część autonomicznego układu nerwowego, wysyłająca do organów wewnętrznych i gruczołów informacje, które pomagają nam reagować w sytuacjach stresowych i nagłych. PKK I 116. Keep Reading →
Miłość namiętna (passionate love)
Miłość namiętna (passionate love) – uczucie intensywnego pragnienia czy tęsknoty (któremu towarzyszy pobudzenie fizjologiczne), jakiego doświadczamy wobec innej osoby; gdy nasza miłość jest odwzajemniona, mamy poczucie wielkiego spełnienia i ekstazy, kiedy jednak nie jest wzajemna, odczuwamy smutek i rozpacz. ACI 419. Keep Reading →
Koregulacja
Koregulacja to imperatyw biologiczny niezbędny do przetrwania. Zdolność do samoregulacji jest budowana na fundamencie ciągłych doświadczeń koregulacji. Przez koregulację łączymy się z innymi i tworzymy wspólne poczucie bezpieczeństwa. Jeśli mamy obok siebie drugą osobę, na której możemy polegać i która reguluje właściwie swój stan autonomiczny, obie strony poddają się wzajemnemu rytmowi koregulacji i w takim połączeniu tworzą doświadczenie bezpieczeństwa. DPO 28-29. Keep Reading →
Teoria poliwagalna
Podstawą podejścia poliwagalnego w terapii jest nasza wiedza o autonomicznym układzie nerwowym, z której wynika, że jest on kształtowany przez nasz wczesne doświadczenia i modyfikowany przez wszystko inne, czego później doświadczamy w życiu. Ta wiedza mówi nam również, że można wyeliminować nawykowe wzorce reakcji autonomicznej, zastępując je nowymi. Jednym słowem, można nauczyć klientów bezpiecznego wsłuchiwania się we własne historie autonomiczne i takiego przemodelowania układów autonomicznych, by prowadziły do bezpieczeństwa i połączenia z innymi. DPO 21.
Teoria poliwagalna to nauka prowadząca do tego, że czujemy się wystarczająco bezpiecznie, by zakochać się w życiu i podjąć związane z nim ryzyko. DZJ 15. Keep Reading →