ABC (skr.)
1. Model stosowany w terapii racjonalno-emotywno-behawioralnej (REBT) do analizowania problemów klienta w kategoriach: A – zdarzenie aktywizujące, B – przekonania wartościujące, C – konsekwencje behawioralne i emocjonalne. Czasem rozszerza się ten model do postaci ABCDE, dodając: D – rozważania racjonalne, E – efekty zastosowania racjonalnego myślenia. 2. Skrótowy zapis sekwencji efektów w terapii behawioralnej: efekt, zachowanie, konsekwencja. CS 1-2. Keep Reading →
O facecie z pistoletem i naturze lęku (ciekawe eksperymenty)
Regularnie prowadzę warsztaty dla profesjonalnych terapeutów poświęcone leczeniu zaburzeń lękowych. Mam zwyczaj rozpoczynania zajęć rozbudowaną i pełną ozdobników wersją metafory wariografu, powszechnie przywoływanej w terapii akceptacji i zaangażowania. Zanim przywitam się z uczestnikami szkolenia i przedstawię, opowiadam im tę historię.
Pewnego dnia do mojego gabinetu wchodzi pewien człowiek – gość, o którym wiem, że zawsze dotrzymuje słowa, jeden z tych, którzy zawsze mówią to, co myślą, i robię to, co mówią. No więc wchodzi do mojego gabinetu z bronią w ręku i mówi:
– Słuchaj, Dave. Weź wszystkie meble, które masz tu w gabinecie, i wynieś je do poczekalni… A jeśli tego nie zrobisz, to cię zastrzelę! Keep Reading →
Philip Zimbardo: Efekt Lucyfera. Dlaczego dobrzy ludzie czynią zło?
W sierpniu 1971 roku w podziemiach Uniwersytetu Stanforda w słonecznej Kalifornii dobrze zapowiadający się doktor psychologii Philip Zimbardo wraz z grupą współpracowników przeprowadził skromny, genialny w swej prostocie eksperyment, który przeszedł do historii jako Stanfordzki Eksperyment Więzienny (SPE, czyli Stanford Prison Experiment). Zaplanowany na dwa tygodnie, został on z konieczności przerwany szóstego dnia, a jego szokujące wyniki przerosły najśmielsze oczekiwania dosłownie wszystkich: jego uczestników, przeprowadzających go badaczy, całe środowisko naukowe i w ogóle każdego, kto o nim kiedykolwiek usłyszał. Keep Reading →
Suzanne O’Sullivan: Wszystko jest w twojej głowie. Opowieści o chorobach psychosomatycznych
Wszystko jest w twojej głowie. Opowieści o chorobach psychosomatycznych Suzanne O’Sullivan to świetnie napisana książka. Autorka w sposób wyjątkowo przejrzysty porządkuje wiedzę na temat zaburzeń psychosomatycznych, która dla większości czytelników okaże się prawdopodobnie zupełnym novum, nawet jeśli przed jej przeczytaniem myśleli zgoła inaczej. Przede wszystkim jednak jest zajmująca opowieść o jej trudnej pracy z kilkoma pacjentami dotkniętymi tym niezwykłym zaburzeniem. Keep Reading →
Przypadek pacjenta średniowiecznego
W wiekach średnich (mniej więcej od roku 500 do roku 1500) bardziej naukowe aspekty medycyny greckiej przetrwały w krajach islamskich Środkowego Wschodu. Pierwszy szpital dla psychicznie chorych założono w Bagdadzie w roku 792, a wkrótce otworzono kolejne placówki w Damaszku i Aleppo. W szpitalach tych stosowano humanitarne metody leczenia. Najsłynniejszą postacią medycyny tamtego okresu był pochodzący z Persji Awicenna (ok. 980-1037), zwany księciem lekarzy. Awicenna jest autorem Kanonu medycyny, chyba najczęściej studiowanego traktatu medycznego na świecie. W swoich pracach często wspomina o takich zaburzeniach jak histeria, epilepsja, reakcje maniakalne czy melancholia. Oto studium przypadku ilustrujące wyjątkowe podejście Awicenny do leczenia młodego księcia cierpiącego na chorobę psychiczną. Keep Reading →
John Donvan, Caren Zucker: Według innego klucza. Opowieści o autyzmie
Przeczytałem właśnie jedną z najbardziej fascynujących książek na temat stricte psychologiczny. Celowo nie używam określenia „książka psychologiczna”, bo taką w zasadzie nie jest. Według innego klucza. Opowieści o autyzmie Johna Donvana i Caren Zucker to nominowany w 2017 roku do Nagrody Pulitzera cykl reportaży na tytułowy temat, składających się na jedną spójną, niezwykłą pod każdym względem „opowieść”. Zanim napiszę o niej coś więcej (recenzja wkrótce w miesięczniku „Odra”), zacytuję sam początek książki. Jeśli komuś wyda się to wszystko nazbyt ckliwe – co jestem skłonny zrozumieć – to na razie mam tylko jedno do powiedzenia: przeczytajcie całą książkę. Niektórzy tak robią 😉
Moustafa Safouan: Cztery lekcje psychoanalizy. Metoda Lacana
Kiedy wpada mi w ręce kolejna książka na temat myśli Jacquesa Lacana, jestem jednocześnie podekscytowany i zdystansowany. Podekscytowany, bo mam nadzieję, że dowiem się czegoś nowego o ludzkiej psychice – a niektóre koncepcje Lacana wydają mi się naprawdę odkrywcze. Zdystansowany, bo obawiam się, że zamiast poznawać ludzką psychikę będę się trudził nad rozszyfrowaniem tego, co się właściwie do mnie mówi. Tak też było z książką Moustafy Safouana Cztery lekcje psychoanalizy. Metoda Lacana. Z jednej strony bardzo ciekawa rzecz, z drugiej pełna skrótów myślowych i dygresji, nie zawsze łatwych – zwłaszcza dla laików – do zrozumienia bez znajomości szerszego kontekstu. A atłasowa czapeczka ze srebrnym chwostem na czubku dla tego, kto zna cały kontekst myśli Jacquesa Lacana, razem z wszystkimi do niej przypisami, interpretacjami i komentarzami innych autorów. Keep Reading →
Ja
Obraz siebie (self-image) – wyobrażenie czy koncepcja na swój temat. Subiektywne wyobrażenie siebie. Inaczej: struktura ja. CS 456.
Schematy „ja” – przekonania na temat tego, kim jesteśmy, sterujące i sprawujące kontrolę nad procesami przetwarzana informacji o własnej osobie. MPS 56.
Efekt samoodnoszenia – tendencja do szybszego przetwarzania i lepszego zapamiętywania informacji mających związek z naszą osobą. MPS 56.
Pojęcie o sobie (self-koncept) – treści dotyczące własnego Ja; tzn. nasze postrzeganie własnych myśli, przekonań i cech osobowości. ACI 421.
Monica Ramirez Basco: Zaburzenie afektywne dwubiegunowe. Jak opanować wahania nastroju. Podręcznik pacjenta
Monica Ramirez Basco: Zaburzenie afektywne dwubiegunowe
Kto z nas nie doświadcza czasami huśtawki nastrojów czy zwykłych – można by rzec: jednobiegunowych – problemów ze stresem? Nie są to raczej przyjemne uczucia i dobrze byłoby umieć lepiej nad nimi panować. Monica Ramirez Basco napisała książkę, która może nam w tym pomóc: Zaburzenie afektywne dwubiegunowe. Jak opanować wahania nastroju. Podręcznik pacjenta. Skierowana jest ona – jak wskazuje tytuł – pozornie do wąskiego kręgu odbiorców, ale skorzystać z niej może dosłownie każdy. Autorka omawia bowiem całe spektrum wahań nastroju i proponuje konkretne strategie radzenia sobie z nimi. Keep Reading →
Paweł Fortuna: Pozytywna psychologia porażki. Jak z cytryn zrobić lemoniadę
Książka Pawła Fortuny Pozytywna psychologia porażki. Jak z cytryn zrobić lemoniadę pozwala spojrzeć na nasze życiowe porażki – a są one tyleż nieuchronne, co niezbędne do naszego rozwoju – jak na wyjątkowe okazje na dokonanie odważnego przemeblowania w zakresie osobistych celów i sposobów ich realizacji. Skoro stare sposoby zawiodły, spróbujmy nowych. A może to cele, do których dążyliśmy, okazały się niewarte naszych starań? Poszukajmy innych, bardziej odpowiadających naszym potrzebom. Zwykle boimy się zmian i z uporem lepszej sprawy trzymamy się raz nabytych przekonań. Keep Reading →