Psychologia osobowości

Alan Sroufe, Byron Egeland, Elizabeth Carlson, Andrew Collins: Rozwój osoby. Ryzyko i adaptacja od narodzin do dorosłości

L. Alan Sroufe, Byron Egeland, Elizabeth A. Carlson, W. Andrew Collins: Rozwój osoby. Ryzyko i adaptacja od narodzin do dorosłości

Sroufe, Egeland, Carlson, Collins: Rozwój osoby. Ryzyko i adaptacja od narodzin do dorosłości

W jaki sposób człowiek staje się tym, kim jest? Czy można zadać sobie ciekawsze pytanie? Zdaniem badaczy rozwoju, klinicystów oraz psychologów proces kształtowania się osobowości to najważniejsze, najbardziej skomplikowane i zarazem najbardziej frapujące zagadnienie w psychologii. Wymaga ono uwzględnienia niezliczonych czynników równocześnie, a także ich wpływu na jednostkę w ciągu wielu lat.

Autorzy książki Rozwój osoby. Ryzyko i adaptacja od narodzin do dorosłości przez trzydzieści lat prowadzili kompleksowe badanie dużej grupy dzieci w ich rodzinach – od narodzin aż do okresu ich dorosłości. Poznawali doświadczenia i okoliczności ich życia. Interesowało ich wychowanie, relacje z rówieśnikami, temperament oraz funkcjonowanie poznawcze. Przyjrzeli się wpływowi przywiązania, inteligencji dzieci i rodziców, grupy rówieśniczej oraz stresu, jakiego doświadczały rodziny. Keep Reading →

Margaret Robinson Rutherford: Perfekcyjni do bólu. Jak uwolnić się od perfekcjonizmu maskującego depresję i odzyskać zdrowie

Niektóre z naszych psychicznych problemów – a kto ich nie ma! – wydaję się wyjątkowo przewrotnie, objawiają się bowiem myślami, postawami i zachowaniami, które stanowią ich literalne przeciwieństwo. Freud bardzo adekwatnie nazywał to zjawisko reakcją upozorowaną. Tak jest na przykład z perfekcyjnie ukrytą depresją (PHD, czyli Perfectly Hidden Depression), który to termin ukuła Margaret Robinson Rutherford, a przedstawia go w książce Perfekcyjni do bólu. Jak uwolnić się od perfekcjonizmu maskującego depresję i odzyskać zdrowie. Keep Reading →

William R. Miller, Alyssa A. Forcehimes, Allen Zweben: Terapia uzależnień. Podręcznik dla profesjonalistów

Książka Terapia uzależnień. Podręcznik dla profesjonalistów przeznaczona jest, jak wskazuje podtytuł, przede wszystkim dla specjalistów w dziedzinie uzależnień. Korzyść z jej studiowania odniosą jednak także specjaliści z innych dziedzin, stykający się w swojej pracy z osobami uzależnionymi. Smutna prawda jest bowiem taka, że większość osób zatrudnionych w służbie zdrowia i instytucjach pomocy społecznej – świadomie lub nie – leczy następstwa najróżniejszych form uzależnień, nie mając dostatecznej wiedzy o istocie samego uzależnienia.

Jestem przekonany, że lektura tej książki stanowić będzie nieocenione źródło wiedzy również dla czytelników niefachowych, na przykład samych osób uzależnionych lub tych, którzy chcą im w jakiś sposób pomóc. Osobiście mam nadzieję, że tych ostatnich będzie coraz więcej. Tym bardziej, że borykający się z nałogami ludzie często są nie tylko pozostawieni samym sobie i przeraźliwie samotni, ale też spotykają się ze społecznym potępieniem. Keep Reading →

Paweł Fortuna: Pozytywna psychologia porażki. Jak z cytryn zrobić lemoniadę

Paweł Fortuna: Pozytywna psychologia porażki

Psychologia pozytywna stała się w ostatnich latach niezwykle popularna i nośna. Przekazuje bowiem takie informacje, których wszyscy lubimy słuchać. Rodzi to pewne kontrowersje. Bo skoro jej głównym celem jest nie tyle przekazywanie wiedzy, lecz wpływanie na ludzi, to czy nie podważa to jej statusu jako nauki – z zasady mającej ambicje jedynie poznawcze? W pewnym stopniu być może tak. Ale osobiście nie mam nic przeciwko temu. Wszak to chyba lepiej, że psychologia chce i potrafi pozytywnie na nas wpływać, niźli miałaby wpływać negatywnie (albo gdyby w ogóle na nikogo nie oddziaływała). Czyż nie powstała ona – jak każda nauka – po to, aby nam pomagać w codziennych i niecodziennych trudnościach? Keep Reading →

Marta Stasiła-Sieradzka, Aneta Sokół-Siedlińska: Psychologia (nie)codzienna

Dawno nie czytałem książki psychologicznej tak lekko napisanej i jednocześnie tak mocno osadzonej w codzienności. Każdy, nawet najbardziej banalny – zdawałoby się – fragment codziennego życia ma swoje niezwykle bogate i głębokie psychologiczne zaplecze. Aby je odkryć, wystarczy odrobina wyobraźni, inteligencji i niewielkiej pomocy specjalistów od ludzkiej psyche. Na przykład w postaci książki Psychologia (nie)codzienna, której tytuł świetnie oddaje zamysł autorek. Dlaczego psychologia codzienna i niecodzienna zarazem? Bo ukazuje nam naszą codzienność z niecodziennej perspektywy, czyli przez pryzmat wiedzy psychologicznej. Nareszcie z odpowiedniej perspektywy, chciałoby się powiedzieć, bo to właśnie psychologia zajmuje się badaniem tego, co dotyczy – i dotyka – nas bezpośrednio na co dzień: ludzkich przekonań, postaw, emocji, intencji i zachowań. Keep Reading →

Zaburzenie osobowości z pogranicza (Borderline Personality Disorder, BPD)

Zaburzenie osobowości z pogranicza nie jest powszechnie znane po części dlatego, że rozpoznanie to pozostaje wciąż stosunkowo nowe. Przez lata słowo „pogranicze” służyło jako uniwersalna kategoria skupiająca pacjentów, których objawy nie pasowały do bardziej ugruntowanych diagnoz. Osoby określane mianem „z pogranicza” zdawały się bardziej chore od neurotyków (cierpiących na ostre zaburzenia lękowe na gruncie konfliktów emocjonalnych), lecz mniej chore od psychotyków (którzy nie są w stanie normalnie funkcjonować ze względu na oderwanie od rzeczywistości). BPD (Borderline Personality Disorder) współwystępuje też i graniczy z innymi zaburzeniami psychicznymi, takimi jak: depresja, zaburzenia lękowe, zaburzenie dwubiegunowe (maniakalno-depresyjne), schizofrenia, zaburzenie somatyzacyjne (hipochondria), dysocjacyjne zaburzenie osobowości (osobowość wieloraka), zespół nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD), zaburzenie stresowe pourazowe, alkoholizm, zażywanie narkotyków (w tym uzależnienie od nikotyny), zaburzenia odżywiania, fobie, zaburzenie obsesyjno-kompulsywne, histeria, socjopatia i inne zaburzenia osobowości. KSN 22. Keep Reading →

Piotr Olesiński: Psychologia kochania

Psychologia kochania Piotra Olesińskiego to książka stricte naukowa, zawierająca klasyfikację zjawisk związanych z miłością według różnych perspektyw badawczych. Autor w sposób zwięzły i przejrzysty wykłada większość kluczowych dla psychologii ujęć życia psychicznego człowieka i tłumaczy, jak odnoszą się one do fenomenu miłości. Dzięki temu z książki dowiemy się nie tylko tego, czym jest miłość zdrowa, a czym dysfunkcjonalna, jaki psychologiczny model miłości realizujemy w swoich związkach, co z tego wynika oraz czy możemy zmienić szkodliwe dla nas schematy, ale też zaznajomimy się z podstawami psychologii rozwojowej, ewolucyjnej, poznawczo-behawioralnej, humanistycznej, narracyjnej, psychoanalizy i innych dziedzin psychologii bez wertowania stosu innych szczegółowych książek czy nudnych słowników. Keep Reading →

Rytuały inicjacyjne (ciekawe eksperymenty)

Robert B. Cialdini: Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka

Dwaj młodzi badacze, Elliot Aronson i Judson Mills, postanowili sprawdzić, czy to prawda, że „ludzie bardziej sobie cenią coś, co uzyskali dzięki własnym, intensywnym wysiłkom, niż to, co przyszło im bez wysiłku”. Tak się szczęśliwie złożyło, że do sprawdzenia tej hipotezy wybrali właśnie wymagającą wysiłku – bądź nie – inicjację do grupy. Aronson i Mills stwierdzili, że młode kobiety, które musiały przejść przez kłopotliwą ceremonię, aby wejść do grupy dyskutującej na temat życia seksualnego, przekonały same siebie, iż grupa ta jest interesująca, a uczestnictwo w niej – wartościowe, mimo że autorzy poinstruowali pozostałych uczestników dyskusji, aby byli tak „nudni i bezsensowni, jak to tylko możliwe”. Studentki, które musiały przejść jedynie łatwą inicjację lub nie zostały w ogóle poddane zabiegom inicjacyjnym, były w swoich sądach na temat grupy realistyczne i – zgodnie z prawdą – uważały ją za zbiorowisko nudziarzy. Keep Reading →

Radość mówienia (ciekawe eksperymenty)

James W. Pennebaker, Joshua M. Smyth: Terapia przez pisanie

Na początku drogi zawodowej Jamie [James W. Pennebaker] zafascynował się trzema, pozornie niezwiązanymi z sobą zjawiskami: przyjemnością z mówienia, rolą wykrywania kłamstw i wpływem rozumienia samego siebie na relację umysł-ciało (a szczególnie na stan zdrowia i samopoczucie). Połączenie tych obserwacji stało się podstawą intrygującej koncepcji, która może pomóc w wyjaśnianiu skutków utrzymywania informacji w tajemnicy oraz konfrontacji z doświadczeniami emocjonalnymi. Po ukończeniu studiów Jamie zaczął wykładać podstawy psychologii grupie 300 studentów pierwszego roku. Pewnego dnia podczas zajęć podzielił ich na małe zespoły złożone z ludzi, którzy nie znali się nawzajem. Osoby przydzielone do danej grupy miały ze sobą rozmawiać przez 15 minut na dowolny temat. Keep Reading →

Paul Bloom: Przeciw empatii

Paul Bloom: Przeciw empatii. Argumenty za racjonalnym współczuciem

Choć dość powszechnie uznaje się, że wszystkie zjawiska, procesy, fakty, stany rzeczy itd. mogą mieć, a nawet po prostu mają swoje pozytywne i negatywne implikacje, to niektóre pojęcia czy wartości zdają się skutecznie opierać takiemu spostrzeganiu. Prawdopodobnie dlatego, że człowiek zawsze potrzebował stałych punktów oparcia, pewnych drogowskazów, pozwalających mu przezwyciężać stale zagrażający mu chaos, związany z nieustannym przepływem doznań.

W czasach płynnej nowoczesności potrzeba ta bynajmniej się nie zmniejszyła. Wręcz przeciwnie, jeszcze się nasiliła, co z jednej strony wydaje się paradoksalne, z drugiej natomiast zupełnie naturalne. Keep Reading →