W książce Radykalnie otwarta terapia dialektyczno-behawioralna. Teoria i praktyka w terapii zaburzeń związanych z nadmierną kontrolą Thomas R. Lynch przedstawia własną przełomową terapię transdiagnostyczną, czyli radykalnie otwartą terapię dialektyczno-behawioralną (RO DBT), która jest skoncentrowana na spektrum zaburzeń charakteryzujących się nadmiernym hamowaniem lub nadmierną kontrolą (overcontrol – OC). Jest ona przeznaczona dla klinicystów leczących klientów z takimi przewlekłymi problemami, jak oporna depresja, anoreksja i obsesyjno-kompulsyjne zaburzenie osobowości.
Kathryn Mannix: Słucham cię. Jak rozmawiać na trudne tematy
Każdego dnia odbywamy wiele rozmów, bardziej lub mniej istotnych. Ale czy zastanawiamy się, w jaki sposób to robimy? Czy jest to sposób przemyślany? Czy moglibyśmy robić to lepiej? Czy rozmawiając potrafimy uważnie słuchać innych , czy skupiamy się tylko na wypowiadaniu własnych kwestii? A może zamiast uważnie prowadzić rozmowę raczej się w nią wikłamy, dając się bezwiednie nieść w stronę zgoła niepożądaną. A co z rozmowami na trudne, stresujące, wymagające tematy, takie jak śmierć, choroba, żałoba, utrata pracy, rozstanie, zdrada – czy potrafimy stanąć na wysokości zadania? Czy w ogóle uświadamiamy sobie, jak wielki znaczenie dla jakości naszego – i cudzego – życia ma tryb, w jaki komunikujemy się z innymi ludźmi.
Kathryn Mannix: Słucham cię. Jak rozmawiać na trudne tematy – gdzie kupić
Karl Pillemer: Rozłam w rodzinie. Jak uzdrowić relacje z bliskimi
Wiele osób doznaje w swym życiu rozmaitych cierpień – często niezwykle dotkliwych – spowodowanych poważnymi konfliktami rodzinnymi. Uznany socjolog rodziny i profesor rozwoju społecznego Karl Pillemer wykorzystał doświadczenie i wiedzę tych osób, aby opracować fachowe strategie zaradcze. W książce „Rozłam w rodzinie. Jak uzdrowić relacje z bliskimi” dostarcza nowych spostrzeżeń, danych, technik i praktycznych wskazówek, dzięki którym można przezwyciężać poważne rozłamy w rodzinie, czyli przebyć drogę – jak brzmi tytuł jednego z rozdziałów – od ochłodzenia stosunków do pojednania.
Karl Pillemer: Rozłam w rodzinie. Jak uzdrowić relacje z bliskimi
Obwinianie ofiary (blaming the victim)
Obwinianie ofiary to nieświadome przenoszenie odpowiedzialności za krzywdę na osobę pokrzywdzoną, zamiast na sprawcę. Zjawisko to wywiera ogromny wpływ na ofiary, utrwalając niesprawiedliwe mechanizmy społeczne.
Publiczne deklaracje (ciekawe eksperymenty)
Publiczne deklaracje – czy można im wierzyć? Robert Cialdini przywołuje ciekawy eksperyment na ten temat
Jeśli jednostka zajmie stanowisko w sposób publiczny, a więc dostępny świadomości innych, pojawia się w niej skłonność do dalszego podtrzymywania tego stanowiska, aby wyglądać w oczach innych na osobę konsekwentną.
Przypomnijmy poprzednie rozważania o tym, jak pozytywną cechą jest konsekwencja, jak bardzo ta cecha wiąże się z racjonalnością, rzetelnością i solidnością, a jak bardzo osoba niekonsekwentna jest odrzucana jako ktoś niestały, niepewny i pozbawiony kręgosłupa.
Nic więc dziwnego, że ludzie starają się unikać wrażenia, że brak im konsekwencji. Dla zachowania choćby jej pozorów, im bardziej upublicznione jest jakieś ich stanowisko, tym bardziej są skłonni się go trzymać. Keep Reading →
Lindsay Gibson: Jak wyzwolić się spod wpływu niedojrzałych emocjonalnie rodziców
Niedojrzali emocjonalnie rodzice są impulsywni, nieprzewidywalni, egocentryczni, egoistyczni, sprzeczni wewnętrznie, pozbawieni empatii, roszczeniowi wobec swoich dzieci i w relacjach z nimi nastawieni jednostronnie – potrafią głównie brać, niewiele dając w zamian. Dzieci takich rodziców czują się osamotnione, zdezorientowane, ignorowane, zwykle są na różne sposoby maltretowane, a przy tym obwiniają same siebie, jednocześnie usprawiedliwiając swoich rodziców. I z takim bagażem wchodzą w dorosłe życie, nierzadko wikłając się w związki z osobami podobnie niedojrzałymi jak ich rodzice, co staje się przyczyną ich dalszych nieszczęść.
Lindsay Gibson: Jak wyzwolić się spod wpływu niedojrzałych emocjonalnie rodziców Keep Reading →
Dialog sokratejski
Co to jest dialog sokratejski?
W terapii poznawczej skuteczną relację pomiędzy terapeutą a pacjentem najłatwiej osiąga się przez częste stosowanie dialogu sokratejskiego (czyli kierowanego odkrywania). Za pomocą dialogu sokratejskiego terapeuci prowadzą pacjentów do odkrycia własnych zaburzonych schematów myślenia i zachowania. Terapia poznawcza zakłada wprawdzie uczenie się nowych przekonań i zachowań, nie są one jednak nauczane metodą wykładów czy kazań. Zamiast tego terapeuci poznawczy używają wnikliwych pytań, refleksji, podsumowań i hipotez, aby identyfikować, badać i sprawdzać przekonania podstawowe i myśli automatyczne pacjentów. TPU 145.
Wypisy z literatury psychologicznej
Overholser podaje doskonały opis dialogu sokratejskiego. Wyjaśnia, że „dialog sokratejski zachęca pacjenta do rozważenia, oceny i syntezy różnych źródeł informacji”. Proces ten, jeśli odbywa się prawidłowo, powinien prowadzić do obniżenia „subiektywnego poczucia stresu” i redukcji „ostrych objawów”. Overholser dowodzi dalej, że dialog sokratejski ułatwia wgląd i racjonalne podejmowanie decyzji poprzez czynienie pacjenta świadomym ważnych informacji. Najważniejsze jest to, że proces ten kształtuje myślenie dzięki aktywnemu charakterowi pytań i selektywnej refleksji. Celem dialogu sokratejskiego jest nauczenie pacjenta niezależnego (tzn. autonomicznego) i racjonalnego myślenia. TPU 145-146.
Overholser definiuje dialog sokratejski jako metodę interwencji, która ułatwia pacjentom rozważanie, ocenę i syntezę różnych źródeł informacji. Ten sposób zadawania pytań (nazywany także „odkrywaniem kierowanym”) stosuje się podczas całej sesji. W przeciwieństwie do typowych pytań sformułowanych tak, by dostarczyć terapeucie informacji dotyczących częstotliwości, intensywności i czasu używania substancji psychoaktywnych, dialog sokratejski prowadzi się po to, aby wprowadzić te informacje do świadomości pacjenta. TPU 113.
Pytania terapeuty zadawane w trakcie dialogu sokratejskiego mają umożliwić wgląd i lepsze racjonalne podejmowanie decyzji. Muszą być one określane w taki sposób, by stymulować myślenie i podnosić świadomość, a nie wymagać poprawnej odpowiedzi. Właściwy wybór, sformułowanie i kolejność pytań zadawanych w trakcie dialogu wywiera głęboki wpływ na sposób myślenia pacjentów. Ponadto stwierdziliśmy, że większość naszych uzależnionych pacjentów lepiej reaguje na pytania eksplorujące niż na dydaktyczne „wykłady”. TPU 113.
Słownik: wykaz pojęć Bibliografia: wykaz skrótów
Christine A. Padesky, Dennis Greenberger: Umysł ponad nastrojem. Zmień nastrój poprzez zmianę sposobu myślenia
Rzadko pojawia się książka, która może naprawdę zmienić życie. Umysł ponad nastrojem jest właśnie taką książką. Dennis Greenberger i Christine Padesky zawarli esencję mądrości i warsztatu psychoterapeutycznego w nareszcie zrozumiałym podręczniku. Terapeuci, pacjenci i czytelnicy pragnący poprawy jakości życia czytali jego pierwsze wydanie, powracali do niego i polecali je innym.
Terapię poznawczo-behawioralną stosuje się z powodzeniem w leczeniu depresji, zespołu lęku napadowego, fobii, zaburzeń lękowych, napadów złości, zaburzeń związanych ze stresem, problemów w związkach, uzależnienia od alkoholu i narkotyków, zaburzeń odżywania się, objawów psychotycznych oraz większości innych problemów, z którymi pacjenci zgłaszają się na terapię. Podręcznik ten wyjaśnia czytelnikom podstawowe zasady, dzięki którym ta forma terapii okazała się skuteczna w leczeniu wspomnianych zaburzeń. Keep Reading →
Marta Stasiła-Sieradzka, Aneta Sokół-Siedlińska: Psychologia wokół nas
Poprzednia książka tych samych autorek – Psychologia (nie)codzienna – zrobiła na mnie bardzo dobre wrażenie swoją fachowością, przystępnością i praktycznymi odniesieniami do codziennego życia. Prawdę mówiąc, byłem tą książką po prostu zachwycony. Podobnie jest w przypadku Psychologii wokół nas. I tym razem psycholożki w sposób wyjątkowo sugestywny przekonują, że psychologia jest wszechobecna w naszym życiu i warto poznawać jej tajniki, aby to życie uczynić bardziej świadomym i czerpać z niego więcej radości.
Autorki podpowiadają, jak przy użyciu psychologicznej wiedzy odnaleźć się we współczesnej, płynnej rzeczywistości: w szkole, w biznesie, na rynku pracy, w życiu osobistym sobą, w relacjach z innymi ludźmi i samym sobą.