Autoinferencja

Co to jest autoinferencja?

Autoinferencja – wykorzystywanie swoich zachowań w obecności innych do budowania prywatnego wizerunku. CJO 176.

Wybór zachowań publicznych może być kształtowany przez wiele różnych czynników, takich jak sytuacja społeczna jednostki, audytorium, obraz Ja, repertuar zachowań. Także oparta na zachowaniu autoinferencja pozostaje pod wpływem równie szerokiego (choć odmiennego) zestawu czynników psychospołecznych – takich jak wartość i siła wcześniejszych przekonań, sposób spostrzegania konsekwencji społecznych danego zachowania oraz sił, które to zachowanie kształtują. CJO 180.     

Wypisy z literatury psychologicznej

Zarówno czynniki odpowiedzialne za zachowania społeczne, jak i czynniki odpowiedzialne za stopień internalizacji zachowań społecznych wynikają ze sposobu postrzegania przez aktora znaczenia, celu i skutków danego zachowania publicznego: tego, jakie zachowanie, gdzie komu i dlaczego jest prezentowane. Ta „interpretacja epizodu” – jednoczesne i scalone ujęcie przez aktora Ja, sytuacji, audytorium i zachowania (każdy z tych elementów analizowany jest w kontekście pozostałych) – może teoretycznie pozwolić przewidzieć zarówno wybór zachowania, jak i związane z nim autoinferencje. CJO 181.

Ta sama interpretacja epizodu, która kształtuje wybór zachowania, warunkuje także wpływ tego zachowania na prywatne poglądy i obraz Ja aktora. Dzieje się tak dlatego, że interpretacja epizodu określa funkcjonalnie wiele parametrów autoinferencji opartej na zachowaniu. Na pytanie: „Jakie inferencyjne konsekwencje ma zachowanie X?” można odpowiedzieć rozstrzygając inną kwestię: „Jaka konfiguracja spostrzeżeń kształtowała to zachowanie?”. CJO 188.

Procesy, za pośrednictwem których zachowanie jednostki wpływa na prywatne poglądy lub obraz Ja, określa za pomocą różnych terminów. „Autoperswazja” to termin rozpowszechniony w literaturze na temat postaw, w której dowodzi się, że pewne zachowania publiczne, takie jak złożenie podpisu pod petycją o charakterze politycznym, faktycznie umacniają postawy sugerowane przez te zachowania. „Autopercepcja” często odnosi się do procesu, za pośrednictwem którego zachowanie społeczne wpływa na autoinferencję na temat własnych cech, umiejętności czy zdolności – jak ma to ma miejsce wówczas, gdy osoba sypiąca dowcipami na przyjęciu dochodzi do wniosku, że jest towarzysko sprawna. „Internalizacja” odnosi się do zmiany w sferze własnych wartości lub autoidentyfikacji wskutek jakiegoś zachowania – gdy na przykład dziecko zaczyna sobie cenić grę na fortepianie, jeśli ćwiczy bez wyraźnych zewnętrznych nagród. CJO 188.

Tak więc pierwszy rodzaj autoinferencji polega na tym, że publiczne zachowanie sprzeczne z obrazem Ja zmienia prywatne przekonania z powodu określonej atrybucji: osoba jest „doprowadzana do przekonania”, którego w innym przypadku by nie przyjęła. Drugi rodzaj autoinferencji ma miejsce wówczas, gdy delikatna manipulacja atrybucją powoduje, że jakieś zachowanie uznaje się za mniej zgodne z prawdziwymi przekonaniami człowieka: osoba jest „doprowadzana do porzucenia przekonania”, które w innym przypadku by się umocniło. CJO 189.

Kolejnym parametrem autoinferencji opartej na zachowaniu jest standard, z którym jednostka porównuje swoje publiczne zachowanie – parametr, który jest odpowiednikiem wielu czynników związanych z „audytorium” i mających wpływ na wybór zachowania publicznego. Ludzie z otoczenia jednostki, jej kontakty z tymi ludźmi, kontekst społeczny i treść komunikacji mogą uruchomić określone porównania pomiędzy Ja i innymi, uwypuklić rozbieżności między różnymi aspektami obrazu Ja i wysunąć na pierwszy plan określone aspekty tożsamości społecznej. Wszystkie te punkty zaczepienia mogą mieć wpływ na autoinferencję opartą na zachowaniu, ponieważ mają wpływ na percepcję rozbieżności między zachowaniem jednostki a jej prywatnym obrazem Ja, na percepcję zgodności zachowania z normami społecznymi, percepcję jego znaczenia dla jednostki i jego skutków społecznych – na potencjalne czynniki pośredniczące w procesie autopercepcji. CJO 192.

Badania nad autoprezentacją rozwinęły się w ostatnich latach częściowo z powodu ożywionego zainteresowania procesami autopercepcji, z którymi autoprezentacja związana jest zarówno pojęciowo, jak i funkcjonalnie. Większość z tych badań pokazuje, że proces autoprezentacji jest spleciony z procesem autopercepcji na najbardziej podstawowym poziomie. Próbowałam wyjaśnić ten splot zwracając uwagę na stopień, w jakim oba te procesy wynikają z tego samego konstruktu percepcyjnego: interpretacji epizodu przez aktora. Jest to pewne całościowe ujęcie, które steruje zarówno zachowaniem społecznym, jak i inferencją opartą na zachowaniu, ponieważ określa sposób rozumienia przez aktora przyczyn, funkcji i skutków – a w istocie samego znaczenia – jego aktywności społecznej. Druga ważna cecha sformułowana w tym rozdziale głosi, że status symboliczny często powoduje naturalne zmiany w interpretacji epizodu przez jednostkę z powodu tych samych psychospołecznych parametrów, które ów status tworzą. Skośny rozkład lub obarczona tendencyjnością dostępność różnych skryptów sytuacyjnych; liczne i potencjalnie sprzeczne autoidentyfikacje i tożsamości społeczne; podwyższona społeczna czujność i samoświadomość; wzmożone przekonanie, że jesteśmy przedmiotem bacznej obserwacji, i że inni oczekują od nas konsekwencji w zachowaniu; wrażliwość na normy społeczne i potencjalne społeczne sankcje lub nagrody; poszerzony zestaw atrybucyjnych wyjaśnień własnego zachowania – oto różne konfiguracje zmiennych, które będą miały wpływ zarówno na wybór publicznego zachowania, jak i na konsekwencje tego zachowania dla prywatnego obrazu Ja. Co więcej, kilka potencjalnie stałych cech statusu symbolicznego, związanych z lękiem społecznym i koncentracja na sobie, może sabotować różne procesy regulacyjne w sposób szczególnie paradoksalny, a możliwości określonych atrybucji, zahamowania behawioralne i korygujące komunikaty jeszcze bardziej komplikują obraz społeczny. Na wiele pytań dotyczących wyboru zachowania i autopercepcji osób-symboli społecznych można odpowiedzieć odwołując się do obszernej literatury na temat autoprezentacji, autoinferencji i społecznej regulacji. CJO 199.

„Czuję, że jestem tym, za kogo uważają mnie inni” to wczesna, prosta metafora odzwierciedlenia, zgodnie z którą widzimy samych siebie tak, jak oceniają nas inni. Metafora ta była później zmodyfikowana przez świadomość, że to odbicie jest przefiltrowane przez nasz wcześniejszy obraz naszej osoby; metafora, że jesteśmy tym, za kogo uważają nas inni, ale cudze opinie poznajemy za pośrednictwem własnych przekonań na swój temat. Literatura streszczona w tym rozdziale sugeruje, że istnieje więcej refleksyjnych płaszczyzn, za pośrednictwem których interakcje społeczne wpływają na prywatny obraz Ja: środowisko społeczne, takie, jakim postrzega je aktor, kształtuje jego publiczne zachowanie, otwierając możliwość zmiany obrazu Ja w dwojaki sposób. Przede wszystkim aktor może teraz mieć inną „historię behawioralną”, z której może czerpać w procesie autoinferencji opartej na zachowaniu. Ale równie często jest tak, że te same siły psychospołeczne, które mogły współkształtować zachowanie publiczne, równocześnie ingerują w sam mechanizm autopercepcji – na przykład podsuwając dodatkowe albo alternatywne atrybucje do zachowania, aktywizując inne standardy jego oceny lub zwiększając dostępność pewnych aspektów tożsamości lub celów społecznych. Tak więc Ja odzwierciedlane stoi nie przed jednym społecznym zwierciadłem, ale w prawdziwym gabinecie luster.
Mimo że główne idee tego rozdziału zostały zilustrowane na przykładzie osoby-symbolu, nie ma w nich niczego, co mogłoby ograniczać ich zastosowanie wyłącznie do tego zjawiska społecznego. A to dlatego, że dynamika statusu symbolicznego jest fenotypowym przykładem genotypowych procesów psychologicznych – jest ilustracją ogólnych zasad psychospołecznych, które dotyczą wszystkich aktorów. Co więcej, pogląd że w wyborze zachowania i w autopercepcji pośredniczy subiektywna interpretacja epizodu, może pomóc wyjaśnić wiele zjawisk psychospołecznych. Gdybyśmy zastosowali te idee do analizy wyboru zachowania i autopercepcji u osób niebędących symbolami, przekonalibyśmy się, że badając gabinet luster otaczających osobę-symbol społeczny, możemy także wyraźniej zobaczyć samych siebie. CJO 199-200.