Facylitacja społeczna (social falicitation)

Facylitacja społeczna – definicje

Facylitacja społeczna –  (1) Pierwotne znaczenie – osiąganie przez człowieka lepszych rezultatów w prostych lub dobrze wyuczonych zadaniach, gdy obecne są inne osoby. (2) Obecne znaczenie – wzmocnienie reakcji dominującej (prawdopodobnej, mającej przewagę), spowodowane obecnością innych. MPS 357. Facylitacja społeczna (social falicitation) – pojęcie wprowadzone 1920 r. przez amerykańskiego psychologa, Floyda Henry’ego Allporta (1890-1978), w odniesieniu do zjawiska nazwanego później efektem publiczności i efektem współdziałania. Termin Allporta jest nazwą niewłaściwą, gdyż efekty nie muszę być facylitujące. CS 203.

Efekt publiczności (audience effect) – wpływ obecności biernych słuchaczy lub widzów na wykonanie zadania przez daną osobę. Zależnie od natury zadania, wpływ ten może być pozytywny lub negatywny. CS 174.

Efekt współdziałania (coaction effect) – wpływ obecności innych osób/jednostek zaangażowanych w to samo zadanie na indywidualny poziom wykonania zadania, wpływ może być pozytywny lub negatywny. CS 178.

Wypisy z literatury psychologicznej

Hamowanie społeczne (social inhibition): spadek skuteczności działań (szczególnie w zadaniach trudnych) pod wpływem samej obecności innych. WPS 534.

W badaniach dotyczących zjawiska facylitacji społecznej starano się ustalić, jak ludzie wykonują różnego typu zadania, gdy mają świadomość, że są obiektem oceny. Często jednak człowiek nie pracuje na własny rachunek, lecz uczestniczy w realizacji tzw. „zadań addytywnych”, w których bardziej od jednostkowego wysiłku liczy się bilans pracy zespołowej. Badania wykazały, że w dążeniu do wspólnego celu ludzie przejawiają na ogół mniejsze zaangażowanie. Potwierdzają to obserwacje z życia codziennego. Rozproszenie odpowiedzialności występujące w zadaniach zespołowych rodzi okazję do „dostania się na szczyt na grupowym wysiłku”. MPS 368-369.

Eksperymenty nad zjawiskiem facylitacji społecznej dowodzą, że grupa wprowadza nas w stan pobudzenia. Eksperymenty nad próżniactwem społecznym zobrazowały, jak grupa może rozpraszać odpowiedzialność. Gdy oba te czynniki, pobudzenie i rozproszenie odpowiedzialności, zadziałają razem, łatwo możemy pozbyć się normalnych hamulców. MPS 369.

Wśród pojęć, które omówiono pokrótce w tym raporcie, aby pomóc w wyjaśnieniu, dlaczego jednostki ludzkie dopuszczają się okrutnych zachowań, są następujące: deindywidualizacja, dehumanizacja, obraz wroga, myślenie grupowe, odłączenie moralne, facylitacja społeczna oraz inne czynniki środowiskowe. PKK V 104.