Robert L. Leahy: Gdybym tylko… Jak uwolnić się od żalu, rozpamiętywania i poczucia winy

Robert L. Leahy: Gdybym tylko… Jak uwolnić się od żalu, rozpamiętywania i poczucia winy

Robert L. Leahy: Gdybym tylko… Jak uwolnić się od żalu, rozpamiętywania i poczucia winy

W książce Gdybym tylko… Jak uwolnić się od żalu, rozpamiętywania i poczucia winy Robert L. Leahy przedstawia różne aspekty żalu – jego przyczyny i konsekwencje – oraz przekonuje, że żal niekoniecznie musi nas pogrążać, ale może być też użyteczny, stanowiąc niezwykle przydatne narzędzie do nauki. I możemy z niego korzystać, by ulepszać swoje życie – podejmować decyzje, które posuwają nas naprzód i których nie będziemy żałować w przyszłości.

W życiu żałujemy wielu rzeczy: wyboru pracy, studiów, miejsca zamieszkania, partnera życiowego, niewykorzystanych okazji w sferze relacji romantycznych, życia rodzinnego, edukacji, kariery, finansów, rodzicielstwa, zdrowia, przyjaźni, duchowości, wspólnoty, odpoczynku etc. Żal jest zarówno zbiorem myśli, jak i szerokim zakresem głęboko odczuwanych emocji, takich jak smutek, bezradność, rozpacz, złość czy dezorientacja. Obwiniamy się o to, co zrobiliśmy, i czujemy się źle z tym, że nie zrobiliśmy czegoś innego. Należy jednak pamiętać, że żałujemy zawsze po fakcie, kiedy jesteśmy bogatsi o wiedzę, której nie posiadaliśmy w chwili podejmowania decyzji.

Robert L. Leahy: Gdybym tylko… Jak uwolnić się od żalu, rozpamiętywania i poczucia winy

Nikt z nas nie wie, jak potoczyłyby się jego dalsze losy, gdyby w danym momencie dokonał innego wyboru. Nie znamy przyszłości, a alternatywne przebiegi wydarzeń pozostają zawsze czystą abstrakcją, życie natomiast toczy się dalej. Zamiast więc pogrążać się w ruminacji, jałowych rozważaniach o tym, „co byłoby, gdyby…” – „gdybym tylko…” – bardziej rozsądne wydaje się zastanowienie się, jakie z tego wyciągnąć wnioski na przyszłość.

Robert L. Leahy zabiera nas w podróż przez zakamarki żalu i sugestywnie przekonuje, że kiedy żal nas porywa, więzi i pogrąża w poczuciu winy, samoobwinianiu i obezwładniających wątpliwościach, istnieje droga wyjścia. Żalu nie da się całkowicie wyeliminować, a nawet nie powinniśmy do tego dążyć. Dobra wiadomość jest bowiem taka, że mamy wybór, co z żalem zrobić, kiedy już się pojawi – i możemy go wykorzystać na swoją korzyść. Jak to zrobić? Rady i wskazówki autora są niezwykle konkretne, co stanowi jeden z największych walorów jego książki. Poniżej kilka wymownych przykładów.

Jak uwolnić się od żalu, rozpamiętywania i poczucia winy

1. Nie zastanawiaj się, o ile byłoby ci lepiej, gdybyś w przeszłości podjął inne decyzje.
Każdy może się unieszczęśliwić, idealizując to, co mogłoby być, ale kluczem do pełni życia jest branie tego, co najlepsze, z tego, co się ma. Często przeceniamy to, czego nigdy nie zaznaliśmy. Zamiast patrzeć wstecz, staraj się żyć obecnym życiem, budując lepszą przyszłość.

2. Nie rozpamiętuj każdego zła, które cię spotkało, doceniaj pozytywy.
Oczywiście, zdarzały się złe rzeczy, ale zarówno w przeszłości, jak i obecnie doświadczałeś także tych dobrych. Nieważne, jak dobre mogłoby być twoje życie – będzie gorsze, jeżeli nie docenisz żadnej z dobrych rzeczy, które cię spotkały, tylko dlatego, że zdarzyły się również złe. Skup się na rezyliencji i radzeniu sobie zamiast na perfekcji. Życie wymaga życia, a nie żalu.

3. Nie idealizuj wyborów, których nie dokonałeś.
Prawdziwe życie to nie utopijny raj, gdzie wszystko jest cudowne. Jeżeli idealizujesz wizję bycia z innym partnerem, pamiętaj, że we wszystkich relacjach pojawiają się trudności. Jeśli idealizujesz inną pracę, pamiętaj, że nazywa się ona „pracą”, bo ludzie nie wykonywaliby jej za darmo. Tak, istnieją inne możliwości, ale rzadko zdarzają się idealne życia.

4. Nie upieraj się, że powinieneś był wiedzieć lepiej.
Byłoby wspaniale być wszechwiedzącym, ale jest to cecha, którą posiadają tylko bogowie. Wszyscy mamy ograniczenia. Twierdzenie, że powinieneś był wiedzieć lepiej, jest przeniknięte efektem pewności wstecznej. Rzadko jesteśmy tak mądrzy, jak byśmy chcieli – albo jak nam się wydaje.

5. Nie krytykuj się za to, że nie wiedziałeś lepiej.
Zamiast się obwiniać, pomyśl o błędach i żalu jako okazjach do uczenia się. Pomyśl, w jaki sposób możesz się poprawić. Zastąp samokrytykę akceptacją, wyciąganiem wniosków i współczuciem. W końcu byłbyś bardziej życzliwy dla obcej osoby, niż jesteś dla samego siebie.

6. Nie patrz na swoje wybory przez pryzmat najlepszego rezultatu, jaki jesteś w stanie sobie wyobrazić.
Wiemy, że bycie maksymalistą, perfekcjonistą co do tego, jak powinno wyglądać życie, prowadzi do żalu i nieszczęścia. Ciągłe domaganie się „więcej” oznacza, że przejdziesz przez życie z nieustannym poczuciem braku. W pogoni za czymś więcej uzyskasz mniej. Skup się na docenianiu tego, co masz, stosuj praktykę wdzięczności.

7. Akceptuj kompromisy.
Życie wiąże się z balansowaniem, z pewnymi kosztami i korzyściami. Kompromis to inny sposób powiedzenia: „Bądź realistą”. Kompromis prowadzi do rozwoju, podczas gdy domaganie się wszystkiego na swoich warunkach – do braku satysfakcji. Niech twoim celem będzie zadowalanie się tym, co jest, byś żył tak dobrze, jak tylko potrafisz.

8. Nie wymagaj od siebie, by przed podjęciem decyzji wiedzieć wszystko, co tylko się da.
Nie ma pewności w niepewnym świecie i nigdy nie będziesz wiedzieć wszystkiego – ani przed podjęciem decyzji, ani po tym. Postaraj się, by twoje przewidywania były jak najrozsądniejsze, a następnie naucz się radzić sobie z ich rezultatami. Większa ilość informacji nie oznacza, że są one istotne.

Autor: Robert L. Leahy
Tytuł: Gdybym tylko… Jak uwolnić się od żalu, rozpamiętywania i poczucia winy
Tytuł oryginału: If Only: Finding Freedom from Regret
Tłumaczenie: Katarzyna Sawczyńska
Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Miejsce i data wydania: Kraków 2023
Seria: Psyche/Soma
Liczba stron: 288
Format: 15,5×23 cm
Oprawa: Miękka ze skrzydełkami
ISBN: 978-83-233-5288-4
e-ISBN (mobi,epub): 978-83-233-7488-6

Gdzie kupić

Robert L. Leahy, PhD – profesor psychologii klinicznej w Weill Cornell Medical College i dyrektor American Institute for Cognitive Therapy w Nowym Jorku. Jest cenionym autorem kilkudziesięciu publikacji adresowanych zarówno do specjalistów w dziedzinie psychiatrii i psychoterapii, jak również do szerokiego grona czytelników. W Polsce ukazały się miedzy innymi Techniki terapii poznawczej. Poradnik praktyka (Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2018) oraz Pokonaj depresję, zanim ona pokona ciebie (Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2014). Jest laureatem prestiżowej nagrody im. Aarona T. Becka. Jego książki przetłumaczono na 21 języków.



Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *