Redukcja dysonansu podecyzyjnego (ciekawe eksperymenty)

Jak może się przejawiać redukcja dysonansu podecyzyjnego, pokazuje eksperyment przywołany przez Elliota Aronsona

Występując w roli ankietera przeprowadzającego badania rynku, Jack Brehm pokazał każdej z kilku kobiet osiem różnych urządzeń (opiekacze do chleba, elektryczny ekspres do kawy, ruszt do zapiekania kanapek itp.) i prosił o ocenę subiektywnej atrakcyjności każdego z nich. Każdej z kobiet mówiono, że w nagrodę otrzyma jeden z nich – i pozwalano jej wybrać jeden z dwóch produktów, które poprzednio uznały za równo atrakcyjne. Gdy już wybrała któreś urządzenie, pakowano je i wręczano jej. Po kilku minutach proszono osobę badaną, aby jeszcze raz oceniła te produkty.

Stwierdzono, że po otrzymaniu wybranego urządzenia każda z kobiet oceniła jego atrakcyjność nieco wyżej, obniżając natomiast cenę urządzenia, które mogłoby do niej należeć, lecz którego nie wybrała. I tu także podjęcie decyzji wytwarza dysonans: elementy poznawcze dotyczące ujemnych cech wybranego przedmiotu są w dysonansie z faktem wybrania go, natomiast elementy poznawcze dotyczące dodatnich cech niewybranego przedmiotu są w dysonansie z niewybraniem go.

W celu zredukowania dysonansu ludzie w myśli zwiększają niejako odległość między przedmiotem wybranym a niewybranym. Po podjęciu decyzji kładą więc nacisk na dodatnie cechy przedmiotu, który zdecydowali się posiąść, a przywiązują mniejszą wagę do jego cech ujemnych; co się tyczy przedmiotu, którego postanowili nie posiadać, to kładą nacisk na jego cechy ujemne i przywiązują mniejszą wagę do jego cech dodatnich.