Błędy poznawcze

Co to są błędy poznawcze?

Błędy poznawcze – termin odnoszący się do automatycznych wzorców irracjonalnego postrzegania rzeczywistości, który wpływa na ludzkie postawy, emocje, myślenie i zachowania. Wyróżnia się błędy w zachowaniu i podejmowaniu decyzji, błędy w przekonaniach i ocenie prawdopodobieństwa oraz stereotypy społeczne. Także heurystyki.

Keep Reading →

Kapitanoza

Czym jest kapitanoza?

Kapitanoza – zjawisko polegające na bezkrytycznym przyjmowaniu punktu widzenia osoby, uznanej za eksperta w danej dziedzinie.

Postrzeganie samego siebie jako najmądrzejszego w zespole bezsprzecznie niesie ze sobą spore ryzyko. Bardziej niebezpieczne może być już tylko wtedy, gdy to otoczenie społeczne postrzega nas jako najlepszego, najbardziej doświadczonego eksperta w danej dziedzinie i ochoczo oraz bezkrytycznie przyjmuje nasz punkt widzenia. Mamy wówczas do czynienia z kapitanozą, zjawiskiem którego nazwa powstała od błędów popełnianych w kokpitach samolotowych przez kapitanów i dodatkowo niekorygowanych przez członków załogi. SPW 131.
Keep Reading →

Fałszywe przekonania

Czym są fałszywe przekonania?

Psychologia społeczna dokładnie opisała fałszywe sądy, do których prowadzi retrospektywna analiza zdarzeń. Tłem dla ich krzewienia jest rodząca się po poznaniu faktów intuicja, że „o tym, co nastąpi, wiedziało się już przedtem”. Inne dziedziny psychologii wzbogacały naszą wiedzę o ludzkiej zdolności do tworzenia iluzji, odkrywając przed nami świat złudzeń percepcyjnych, fantazji i fałszywych przekonań. Michael Gazzaniga donosi, że pacjenci, u których chirurgicznie przerwano połączenie między obydwiema półkulami mózgowymi, wykazują zadziwiającą umiejętność wymyślania z miejsca uzasadnienia dla wszystkich swych dziwacznych zachowań (i wierzą w nie). I tak, jeśli pacjent wstaje i przechodzi parę kroków w odpowiedzi na wyświetloną przez eksperymentatora instrukcję „idź”, która zostaje odebrana przez jego prawą półkulę, to lewa półkula, w której zlokalizowane są funkcje werbalne, natychmiast wymyśli prawdopodobne uzasadnienie tego zachowania („Poczułem, że mam ochotę czegoś się napić”). Świadectwa myślenia iluzorycznego możemy odnaleźć, przeglądając bogatą literaturę poświęconą temu, w jaki sposób człowiek odbiera, przechowuje i odtwarza informacje o charakterze społecznym. MPS 113. Keep Reading →