Psychologia ewolucyjna

Alan Sroufe, Byron Egeland, Elizabeth Carlson, Andrew Collins: Rozwój osoby. Ryzyko i adaptacja od narodzin do dorosłości

L. Alan Sroufe, Byron Egeland, Elizabeth A. Carlson, W. Andrew Collins: Rozwój osoby. Ryzyko i adaptacja od narodzin do dorosłości

Sroufe, Egeland, Carlson, Collins: Rozwój osoby. Ryzyko i adaptacja od narodzin do dorosłości

W jaki sposób człowiek staje się tym, kim jest? Czy można zadać sobie ciekawsze pytanie? Zdaniem badaczy rozwoju, klinicystów oraz psychologów proces kształtowania się osobowości to najważniejsze, najbardziej skomplikowane i zarazem najbardziej frapujące zagadnienie w psychologii. Wymaga ono uwzględnienia niezliczonych czynników równocześnie, a także ich wpływu na jednostkę w ciągu wielu lat.

Autorzy książki Rozwój osoby. Ryzyko i adaptacja od narodzin do dorosłości przez trzydzieści lat prowadzili kompleksowe badanie dużej grupy dzieci w ich rodzinach – od narodzin aż do okresu ich dorosłości. Poznawali doświadczenia i okoliczności ich życia. Interesowało ich wychowanie, relacje z rówieśnikami, temperament oraz funkcjonowanie poznawcze. Przyjrzeli się wpływowi przywiązania, inteligencji dzieci i rodziców, grupy rówieśniczej oraz stresu, jakiego doświadczały rodziny. Keep Reading →

Stephen W. Porges: Neurofizjologiczne podstawy emocji i przywiązania w teorii poliwagalnej

Neurofizjologiczne podstawy emocji i przywiązania w teorii poliwagalnej to zbiór tekstów Stephena Porgesa z czterdziestu lat jego imponującej pracy badawczej. Dowiemy się z nich między innymi, jak powstawała jego przełomowa teoria, mająca dziś zastosowanie w leczeniu niemal wszystkich zaburzeń psychicznych.

W myśl teorii poliwagalnej emocje i zachowanie człowieka mają podłoże biologiczne i w ogóle wszystko, co dzieje się w ciele, w ten czy inny sposób sprzężone jest z naszym życiem psychicznym. Bez uchwycenia tej wzajemnej zależności rozumienie ludzkiej psychiki byłoby w zasadzie niemożliwe. Autor kładzie szczególny nacisk na związek autonomicznego układu nerwowego z takimi naszymi dyspozycjami jak zaangażowanie społeczne, zaufanie i poczucie bliskości. Keep Reading →

Piotr Olesiński: Psychologia kochania

Psychologia kochania Piotra Olesińskiego to książka stricte naukowa, zawierająca klasyfikację zjawisk związanych z miłością według różnych perspektyw badawczych. Autor w sposób zwięzły i przejrzysty wykłada większość kluczowych dla psychologii ujęć życia psychicznego człowieka i tłumaczy, jak odnoszą się one do fenomenu miłości. Dzięki temu z książki dowiemy się nie tylko tego, czym jest miłość zdrowa, a czym dysfunkcjonalna, jaki psychologiczny model miłości realizujemy w swoich związkach, co z tego wynika oraz czy możemy zmienić szkodliwe dla nas schematy, ale też zaznajomimy się z podstawami psychologii rozwojowej, ewolucyjnej, poznawczo-behawioralnej, humanistycznej, narracyjnej, psychoanalizy i innych dziedzin psychologii bez wertowania stosu innych szczegółowych książek czy nudnych słowników. Keep Reading →

Paul Bloom: Przeciw empatii

Paul Bloom: Przeciw empatii. Argumenty za racjonalnym współczuciem

Choć dość powszechnie uznaje się, że wszystkie zjawiska, procesy, fakty, stany rzeczy itd. mogą mieć, a nawet po prostu mają swoje pozytywne i negatywne implikacje, to niektóre pojęcia czy wartości zdają się skutecznie opierać takiemu spostrzeganiu. Prawdopodobnie dlatego, że człowiek zawsze potrzebował stałych punktów oparcia, pewnych drogowskazów, pozwalających mu przezwyciężać stale zagrażający mu chaos, związany z nieustannym przepływem doznań.

W czasach płynnej nowoczesności potrzeba ta bynajmniej się nie zmniejszyła. Wręcz przeciwnie, jeszcze się nasiliła, co z jednej strony wydaje się paradoksalne, z drugiej natomiast zupełnie naturalne. Keep Reading →

Reguła wzajemności

Reguła wzajemności – jedna z najbardziej rozpowszechnionych reguł postępowania w znanych nam kulturach. Wymaga ona od człowieka, by za otrzymane od kogoś dobro odwdzięczył się w podobny sposób. CWW 73.

Reguła wzajemności – sprawia, że czujemy się zobligowani do odwzajemniania wyświadczonych nam przysług. CMW 16. Keep Reading →

Richard E. Nisbett, Mindware. Narzędzia skutecznego myślenia

W ocenianiu sytuacji i podejmowaniu decyzji ludzie stosują niewielki zbiór reguł heurystycznych, ułatwiających wnioskowanie czy ocenę struktury realiów. Niestety reguły te mogą być również źródłem błędów. Badaniem genezy owych błędów oraz powstawaniem zniekształceń umysłowych pod wpływem heurystyk zajmuje się psychologia poznawcza. Jej główne rezultaty zostały przedstawione w książce Mindware. Narzędzia skutecznego myślenia. Obszerna praca Richarda Nisbetta, profesora psychologii z Uniwersytetu Stanowego Michigan w Ann Arbor, jest pomyślana jako obrona szerzej pojmowanej racjonalności. Keep Reading →

Jim Al-Khahili, Johnjoe McFadden, Życie na krawędzi. Era kwantowej biologii

Fizyka klasyczna doskonale objaśnia świat, do którego jesteśmy przyzwyczajeni i który postrzegamy jako naturalny, logiczny, możliwy do zrozumienia. Tymczasem naprawdę to świat wyjątkowo subiektywny, w całości wykreowany przez nasz umysł, misterny zlepek przetworzonych i zintegrowanych sygnałów dostarczanych przez zmysły. Jego struktura czy właściwości są skrojone ściśle pod nasze potrzeby. Ewolucja zadbała, by zmysły nie rejestrowały sygnałów mających niewielkie znaczenie dla przetrwania. To dlatego nie widzimy w dalekiej podczerwieni ani w nadfiolecie, nie słyszymy ultradźwięków, nie wyczuwamy kierunku pola magnetycznego i nie odbieramy fal radiowych. Keep Reading →

Roy F. Baumeister: Zwierzę kulturowe. Między naturą a kulturą

Psychika człowieka to nie jest przypadkowy zbiór funkcjonujących niezależnie od siebie części. Może została zaprojektowana w jakimś szczególnym celu? Procesy wewnętrzne służą funkcjom interper-sonalnym. To, co dzieje się wewnątrz umysłu człowieka, ma ułatwiać związki określonego rodzaju – dokładnie takie, jakie właśnie tworzą ludzie.

Większość liczących się teorii psycho-logicznego funkcjonowania człowieka nawiązuje do dwóch dużych przyczyn: natury i kultury. Wykonałem zwyczajowy ukłon w ich stronę, ale jednocześnie zacząłem też dostrzegać, że standardowy sposób mówienia o nich zawiera istotne błędy. W końcu przyszedł mi do głowy motyw przewodni książki: natura stworzyła nas do kultury. Selekcja naturalna zaprojektowała psychikę człowieka w taki sposób, aby umożliwić mu przynależność do kultury. Keep Reading →

Automatyczne przetwarzanie informacji (automatic information processing)

Automatyczne przetwarzanie informacji (automatic information processing) – przetwarzanie danych mimo lub wbrew woli i bez intencji podmiotu, który jest nieświadomy jego występowania; jest ono bezwysiłkowe, szybkie i nie pochłania operacyjnych zasobów umysłu (uwagi i pamięci roboczej); przeciwieństwo przetwarzania kontrolowanego. WPS 530.

Keep Reading →

Altruizm

Altruizm (altruism) – każde działanie, które przynosi korzyść innej osobie, lecz nie przynosi korzyści pomagającemu, a często wiąże się z poniesieniem przez niego jakiegoś osobistego kosztu. ACI 416.

Altruizm – dbałość o cudze dobro z pominięciem świadomego zabiegania o własny interes. MPS 582.

Altruizm (altruism) – w psychologii społecznej i socjologii zachowanie w obrębie danego gatunku, w wyniku którego osobnik zachowujący się altruistycznie ponosi pewne koszty wobec innego, który z kolei zyskuje. Jest to jedno z typowych zachowań zwierzęcych zachowujących ich łączną wartość przystosowawczą. (fr. altruisme, od wł. altrui inni, od łac. alteri huic temu innemu). CS 23. Keep Reading →