Stephen W. Porges - Psychologia Życia Codziennego

Stephen W. Porges: Bezpieczeństwo poliwagalne. Przywiązanie, komunikacja, samoregulacja

W książce Bezpieczeństwo poliwagalne. Przywiązanie, komunikacja, samoregulacja Stephen Porges wykłada podstawy teorii poliwagalnej oraz – przede wszystkim – prezentuje jej konkretne terapeutyczne zastosowania. Dotyczą one takich obszarów jak neurokardiologia, socjalność, zabawa, współczucie, samoregulacja, rezyliencja, uważność, psychoterapia grupowa, interakcja ludzi ze zwierzętami (perspektywa ewolucyjna), połączenie mózg-ciało, autyzm, bezruch czy pandemia. Jak widać, teorię poliwagalną można użyć w wielu aspektach życia psychicznego i społecznego, co świadczy o jej niezwykłej wręcz funkcjonalności.

Porges wyraża przekonanie, że dzięki takim konstruktom jak hamulec wagalny, układ zaangażowania społecznego czy neurocepcja – wszystkie one zastały szczegółowo objaśnione w książce – teoria poliwagalna może dotrzeć do terapeutów, stwarzając im możliwość radykalnej zmiany sposobu leczenia. Dają im one także sposobność skuteczniejszego wykorzystywania układu nerwowego klienta, tak by układ ten współpracował z terapeutą i klientem w ich wspólnym dążeniu do dobrostanu. Terapeuci, przekazując klientom sygnały bezpieczeństwa za pomocą swoich własnych układów zaangażowania społecznego, mogą ich prowadzić przez kolejne stany koregulacji do samoregulacji i rezyliencji.

Stephen W. Porges: Bezpieczeństwo poliwagalne. Przywiązanie, komunikacja, samoregulacja

Keep Reading →

Deb Dana: Zakotwiczeni. Jak oswoić układ nerwowy dzięki teorii poliwagalnej

W książce Zakotwiczeni. Jak oswoić układ nerwowy dzięki teorii poliwagalnej Deb Dana – psychoterapeutka specjalizująca się w wykorzystaniu wymienionej w podtytule teorii – skupia się na wytwarzaniu zdolności człowieka do regeneracji po urazach psychicznych. Inaczej mówiąc, celem autorki jest wspieranie czytelników w zapobieganiu negatywnym skutkom stresu, co fachowo nazywa się rezyliencją (z łac. resilire – odbić z powrotem, sprężyście odbić się).

Za naukową, empirycznie sprawdzoną podstawę, pozwalającą osiągnąć pozytywne skutki na tym polu posłużyła jej teoria poliwagalna, której nieustannie rosnącą pozycję – zarówno w świecie naukowym, jak i terapeutycznym – obserwujemy co najmniej od kilkunastu już lat. Jak to ujmuje twórca tej teorii Stephen W. Porges, Deb Dana „uczy czytelnika umiejętności bezpiecznego powrotu do swojego ciała”. Umiejętność ta z kolei przyczynia się do wykształcenia się bardziej odpornego układu nerwowego, wspierającego zarówno zdrowie psychiczne, jak i fizyczne.

Deb Dana: Zakotwiczeni. Jak oswoić układ nerwowy dzięki teorii poliwagalnejeń

Keep Reading →

Teoria poliwagalna (polyvagal theory)

Czym jest teoria poliwagalna?

Podstawą podejścia poliwagalnego w terapii jest nasza wiedza o autonomicznym układzie nerwowym, z której wynika, że jest on kształtowany przez nasz wczesne doświadczenia i modyfikowany przez wszystko inne, czego później doświadczamy w życiu. Ta wiedza mówi nam również, że można wyeliminować nawykowe wzorce reakcji autonomicznej, zastępując je nowymi. Jednym słowem, można nauczyć klientów bezpiecznego wsłuchiwania się we własne historie autonomiczne i takiego przemodelowania układów autonomicznych, by prowadziły do bezpieczeństwa i połączenia z innymi. DPO 21.

Teoria poliwagalna to nauka prowadząca do tego, że czujemy się wystarczająco bezpiecznie, by zakochać się w życiu i podjąć związane z nim ryzyko. DZJ 15. Keep Reading →

Stephen W. Porges: Neurofizjologiczne podstawy emocji i przywiązania w teorii poliwagalnej

Neurofizjologiczne podstawy emocji i przywiązania w teorii poliwagalnej to zbiór tekstów Stephena Porgesa z czterdziestu lat jego imponującej pracy badawczej. Dowiemy się z nich między innymi, jak powstawała jego przełomowa teoria, mająca dziś zastosowanie w leczeniu niemal wszystkich zaburzeń psychicznych.

W myśl teorii poliwagalnej emocje i zachowanie człowieka mają podłoże biologiczne i w ogóle wszystko, co dzieje się w ciele, w ten czy inny sposób sprzężone jest z naszym życiem psychicznym. Bez uchwycenia tej wzajemnej zależności rozumienie ludzkiej psychiki byłoby w zasadzie niemożliwe. Autor kładzie szczególny nacisk na związek autonomicznego układu nerwowego z takimi naszymi dyspozycjami jak zaangażowanie społeczne, zaufanie i poczucie bliskości.

Stephen W. Porges: Neurofizjologiczne podstawy emocji i przywiązania w teorii poliwagalnej

Keep Reading →

Psychofizjologia (Psychophysiology)

Czym jest psychofizjologia?

Psychofizjologia zyskała status odrębnej dyscypliny naukowej na początku lat sześćdziesiątych XX wieku, łącząc w sobie elementy psychologii, medycyny, fizjologii i inżynierii. W 1960 roku powołano do życia amerykańskie Towarzystwo Badań nad Psychofizjologią (The Society for Psychophysiological Research), a pierwszy numer czasopisma naukowego tego towarzystwa – „Psychophysiology” – ukazał się w 1964 roku. PNE 26.

U swego zarania psychofizjologia odróżniała się od psychologii fizjologicznej tym, że koncentrowała się na fizjologii jako zmiennej zależnej, czynniki psychiczne natomiast (zagrożenie, nowość) i procesy psychiczne (uwaga, wysiłek umysłowy, emocje) traktowała jako zmienne niezależne. Psychologia fizjologiczna, przeciwnie, manipulowała parametrami fizjologicznymi (zmienną niezależną) i monitorowała wynikające z tego zmiany w zachowaniu i procesach psychicznych (czyli zmienną zależną). Psychofizjolodzy w swoim paradygmacie badawczym koncentrowali się na ludziach, psycholodzy fizjologiczni natomiast badali zwierzęta. PNE 26. Keep Reading →

Neurocepcja (neuroception)

Neurocepcja to nieświadome wykrywanie zagrożeń i bezpieczeństwa przez nasz układ nerwowy. Kluczowa w teorii poliwagalnej, pomaga regulować emocje i reakcje w trudnych sytuacjach oraz budować zdrowe relacje.

Keep Reading →